Licytacje ruchomości

Licytacja ruchomości należących do dłużnika jest jedną z najczęściej występujących czynności egzekucyjnych stosowanych przez organy egzekucyjne.

Licytacja ruchomości została opisana w art. 844 i nast. Ustawy Kodeks postępowania cywilnego (dalej jako KPC). Zgodnie z powyższymi przepisami licytacja komornicza to po prostu publiczna sprzedaż majątku dłużnika, dokonywana w celu wyegzekwowania niespłaconych zobowiązań. Licytacja odbywa się w systemie typowej aukcji, w której wygrywa ten, kto zdecyduje się zapłacić najwyższą kwotę za wystawiony na sprzedaż przedmiot. Jednakże w związku z faktem, iż jest to transakcja o charakterze publicznym, ustawodawca obwarował ją szczegółowymi regulacjami. Jak przebiega licytacja? Kto może wziąć w niej udział? Co dzieje się z przedmiotem licytacji, kiedy nie zostanie on sprzedany? Na te pytania odpowiemy w niniejszym artykule.

Osoba, która chce brać czynny udział w licytacji, obowiązana jest złożyć rękojmię w wysokości jednej dziesiątej części sumy oszacowania nieruchomości lub ruchomości, najpóźniej w dniu poprzedzającym przetarg. Natomiast osoby, które licytować nie mogą to sam dłużnik, komornik, ich małżonkowie, dzieci, rodzice i rodzeństwo oraz osoby obecne na licytacji w charakterze urzędowym, a także licytant, który nie wykonał warunków poprzedniej licytacji (w przypadku, gdy odbywa się już kolejna licytacja tych samych ruchomości bądź nieruchomości). W licytacji nie mogą brać również czynnego udziału osoby, które mogą nabyć nieruchomość tylko za zezwoleniem organu państwowego, a zezwolenia tego nie przedstawiły. Licytacja się odbędzie, jeśli stawi się choćby jeden licytant.

W związku z faktem, iż licytacje komornicze są czynnościami publicznymi, każda osoba ma prawo bierni w nich uczestniczyć. Aktywni uczestnicy zostali ustawowo ograniczeni przez ustawę w związku z zakazem udziału w aukcji osób bezpośrednio związanych z dłużnikiem lub osobą prowadzącą egzekucje.

Licytować nie może komornik, dłużnik, małżonkowie komornika i dłużnika, rodzice komornika i dłużnika, dzieci komornika i dłużnika oraz osoby biorące udział w procesie przygotowywania i przeprowadzania licytacji.

Licytacja jest w założeniu najprostszą formą (zaraz po zajęciu rachunku bankowego) przeprowadzenia egzekucji majątku dłużnika. Niestety wysoki formalizm tego typu sprzedaży może okazać się barierą dla szybkiej spłaty wierzytelności. Brak licytantów, zbyt wysoko oszacowana wartość ruchomości czy też mało atrakcyjny charakter licytowanej rzeczy może doprowadzić do sytuacji, kiedy wierzyciel zamiast otrzymać spłatę długu w gotówce, może wybrać albo „wykup” ruchomości w niższej cenie, albo pozwolić na umorzenie postępowania egzekucyjnego.

Inaczej natomiast jest w przypadku osób zainteresowanych zakupem różnego rodzaju ruchomości (np. sprzętu budowlanego czy komputerowego) w korzystnych cenach. Ceny dochodzące do 50% wartości rynkowej rzeczy są nie lada atrakcją. Nie dziwi więc, że na tego typu licytacjach można natknąć się na te same osoby, które z licytacji komorniczych stworzyły swój pomysł na biznes.